SINULAT NI ROLAND NOONG IKA-12 NG SETYEMBRE
Hinihintay ko rin yung tugon ni Dok Lily Mendoza. Minsan ko na kasi siyang natanong ng parehong tanong.
Ito po ang tinakbo ng aming talastasan:
Roland Abinal Macawili Setyembre 01
Magandang araw po, Dok Mendoza.
Itatanong ko lamang po kung maaaring gamitin ang mga pananaw ni Frantz Fanon kung ang tatalakayin namin ay ang pagbuo ng identidad na Pilipino ng mga Ilustrado gamit, bilang source, ay ang mga nasulat nina Jose Rizal, Isabelo delos Reyes at Paterno.
Ano pong aklat niya ang maaaring gamitin kung gayon?
Maraming salamat po.
Lily Mendoza Setyembre 02 nang 1:06 AM
Hi Roland, paki-describe ang proyekto mo--ano ang gusto mong i-argue o gawing thesis? Kasi mahirap sagutin ang tanong mo ng walang ibang datos. Para sa akin kasi, kahit ano o sino puwedeng gamitin kung makakatulong sa gusto kong gawin. Mukhang gusto mong i-theorize and pagkaPilipino ng mga Ilustrado--bakit mahalagang gawin ito? Ano ang "stakes" para sa iyo? Anong argumento ang gusto mong gawin gamit ang mga nasulat nina Rizal, delos Reyes at Paterno? Kailangan kong malaman ito bago kita masagot, kung makakatulong man. Ingat.
Roland Abinal Macawili Setyembre 02 nang 7:09 PM
Magandang Araw po, Dok Mendoza.
Sa pagbabasa ko ng mga aklat sa kasaysayan, gayundin ng mga aklat ni Rizal, nabuo ang palagay ko na maaaring nais ni Rizal bumuo ng isang Pagkakakilanlang Pilipino. Makikita po ito sa kanyang paggugumiit ng naturang bayani sa edukasyon bilang pangunahing pangangailangan bago makamit ang paglaya sa Espanya at pagsasarili, gayundin ang paggugumiit niya sa kadakilaang pre-kolonyal ng mga sinaunang Pilipino (na makikita naman sa kanyang anotasyon kay Morga at sa kanyang artikulong "Sobre la Indolencia delos Filipinos).
Gayundin ang mga etnograpikal na pag-aaral nina delos Reyes at Paterno na naglalarawan sa pamumuhay ng sinaunang Pilipino, makikita rin ang paghahayag ng umano'y pagkakaroon ng mga Pilipino ng isang sibilisasyon bago pa ang pagdating ng mga Kastila.
Ngayon, ang kanilang mga sinulat ay pawang reaktibo sa kung ano ang sinabi ng mga naunang kronista at misyonerong Kastila hinggil sa sinaunang lipunang Pilipino. Tripartite nga ika ni Zeus Salazar. Isa pa rito, oo nga't reaktibo sila gayumpaman, ginamit nila ang mga pamantayan at wikang Kanluranin upang unawain kanilang mga paksa (ang kadakilaang prekolonyal ng mga Pilipino). Maibibigay na halimbawa ang kritik ni Schumacher sa akda ni Paterno. Sinasabi ni Paterno na madaling nakapasok ang kristyanismo sa Pilipinas sa kadahilanang may bahid na umano ng pagiging Kristyano ang sinaunang pananampalataya. May banggit rin dito si Resil Mojares.
Ngunit ang kanilang iskolarsyip ay kumakatawan lamang sa edukasyon kanilang tinamasa, at sa pag-unawa nila sa reyalidad na ibinunga nito, sa kabilang banda. Sasalungguhitan namin ang mga identidad na Pilipino ayon sa kanilang mga obra. Mula rito'y nais naming i-argyu na sa pagnanais ng mga Ilustrado sa libertad at independensya, mas mahalaga sa kanila ang bumuo muna ang iisa at homogenous na pagkakakilanlang Pilipino ng siyang magiging sandalan ng national consciousness. Obyus ito sa paggamit ni Rizal ng terminong "Filipino" bilang katawagan sa lahat ng nananahan sa Sangkapuluan, at ang pagtatangka ni delos Reyes ng isa-Ilokano ang Pilipinas (na siyang dahilan ng pagpuna sa kanya ni Rizal).
May nakapagsabi lamang po kasi sa akin na tuon ng pagteteoryang post-kolonyal ang pagtalakay sa pambansang identidad. Nais ko lamang alamin kung maaaring gamitin ito sa pagtalakay ng aming tesis. Ngunit hindi pa rin namin kakalimutan na Pantayong Pananaw ang balangkas namin. Kung maaari nga e, paghugpungin ang PP at Teoryang Postkolonyal, ahehe.
Maraming Salamat po.
TUGON NI ZAS, SINULAT NOONG IKA-14 NG SETYEMBRE
Ang aking nakikita kina Frantz Fanon at Edward Said ay kapwa sila nagsulat sa wika ng kolonisador at kapwa rin sila reaktibo sa mga Kanluranin. Isa pa: kapwa sila may kaalaman sa kulturang Pranses, si Frantz Fanon ay mas malalim ang kaalaman dito. Pagkakaiba nila ang pangyayaring Palestino si Said na tinatagurian ang sarili na eksilo mula sa "tinubuang lupa" (ang Palestina) ngunit nabuo sa Ehipto sa mga eskuwelahang Kanluranin (partikular Pranses) at nagkaroon ng career pang-akademiko sa Amerika. Si Fanon naman ay mula sa Martinique; tulad ng kanyang mentor na si Aimee Cesaire Pranses si sa kultura, laluna't nakumpleto ang lahat ng kanyang pag-aaral sa Pransya at ang kanyang tunay na wika-at-kultura. Sa kabila nito nakita niya ang epekto ng rasismo sa mga Itim at sa kanyang Peau noire, masques blancs nakita niya ang epekto ng wika sa sikolohiya at sikatriya. Tulad ng makikita sa pamagat ng libro maaari ngang itim ka sa balat ngunit ang kultura mo ay puti (sa kaso ni Fanon, Pranses dahil sa katunayan maraming mga kultura ang mga puti na magkakaiba ngunit ang aktuwal na iginigiit nga sa bawat isa sa mga kulturang ito kapag may mga itim ay ang kulay ng balat). May sinasabi ring ganito ang mga Blacks sa U.S. na puti sa loob bagamat itim sa labas. Sa kabila ng lahat, wala talagang nagawa si Fanon patungkol sa kanyang pagiging Pranses (puti) sa kultura sa kabila ng kanyang pagiging itim (sa katunayan tatlong sangkapat siyang itim dahil ang nanay niya ay mestisa). Ang tanging nagawa niya ay ang pagiging rebolusyonaryo LABAN sa kolonyalismong Pranses ngunit hindi sa Martinique kundi sa Algeria. Patungkol sa iyong problema sa identidad (kakanyahan) ano nga ba, sa palagay mo, ang kanyang naging identidad? NAKITA NI FANON ANG PAGKAKAUGNAY NG IDENTIDAD SA WIKA NA SIYANG NAGDIDIKTA SA KULTURA NG ISA. BASAHIN MO ANG KAHIT ISANG SALIN NG PEAU NOIRE, MASQUES BLANCS, DAHIL ANG MENSAHE NITO SA SIKOLOHIYA AT SIKATRIYA AY kung ano ang iyong wikan nariyan din ang iyong identidad o kakanyahan. Dito mo siguro maiuugnay ang kasulatan ni Fanon sa PP. Yung ibang nasulat niya ay irelevant; ang problema ng identidad ni Fanon ay siya lamang ang makakaresolba ngunit mula sa labas at ayon sa kanyang sikolohiya, Pranses siya na nagrereak sa pagiging biktima dahil sa kulay ng kanyang balat. Isang buong tesis yan na hindi mo kaya sa kasalukuyan.
Isang nag-uuganay pa kina Fanon at Said ay ang kanilang obra ay nagawa sa loob ng kulturang Kanluranin -- si Fanon sa Pranses at si Said sa Anglo-Amerikano. Ang identidad ni Said ay klaro sa akin na Amerikano, bagamat mayroon siguro siyang sub-kakanyahang Arabo dahil marunong magArabo. Naaactivate lamang ang identidad na ito pag nagsasalita siya ng Arabo sa piling ng mga Arabo. Hayan, mayroon ka nang kaunting ngunguyain pag iuugnay mo ang lahat ng nasabi ko rito sa inyong tesis. Pakibigyan ng kopya nito si Lily at baka mayroon pa siyang maidaragdag. Ingat.
SINULAT NI ROLAND NOONG IKA-15 NG SETYEMBRE
Posible nga ang paghuhugpong ng PP at teoryang Post-kolonyal. Tulad ng dati, maraming salamat Dok.
TUGON NI ZAS, SINULAT NOONG IKA-15 NG SETYEMBRE
Pwede siguro, ngunit pangkami ang pananaw nina Said at Fanon dahil kapwa sila reaktibo dahil, sa kaso ng una, sa pagtingin ng Kanluran sa mga Arabo (bilang "babaeng sibilisasyon") at sa isinasagawa ang reaksyon sa isang wikang Kanluranin; at, sa kaso ni Fanon, ganoon din -- reaksyon sa pagtingin ng mga Pranses at isinasagawa ang reaksyon sa wikang Pranses at hindi sa loob ng sariling wika-at-kalinangan (dahil wala na ang bayan niyang pinagmulan. Gayundin si Said, wala na siyang bayan na maaaring pook na pagtutuunan at kauusapin. Kasi, kapwa sila ay wala nang identidad. Kaya ang pantayo ay posible lamang kung mayroon ka pang kakanyahang sarili dahil mayroon ka pang sariling bayan o pook. Kaya ang ginigiit ng mga "postmoderno" ay walang depinitibong pook, na ang pook ng lahat ay pabagu-bago.
SINULAT NI ROLAND NOONG IKA-15 NG SETYEMBRE
Naiisip ko lamang pong gamitin sa pagtalakay ang mga teorya nina Fanon at Said sa kolonyalismo at oryentalismo: una, dahil lumalabas na pareho ng karanasan (na litaw ang pagiging katutubo nila sa mata ng mga kolonisador ngunit akulturado ang kultura) at modo ng pakikipag-usap (papalabas at reaktibo) sina Fanon at yaong mga ilustrado (e.g. Jose Rizal, Isabelo delos Reyes at Pedro Paterno); pangalawa, nais naming salungguhitan ang 'sagutan' ng mga nilalaman ng mga aklat na aming susuriin (sampu ng mga pagkakakilanlang Pilipino na iginigiit nila) at ng mga tala ng mga naunang misyonero dito sa Pilipinas (e.g. Pedro Chirino, Gaspar de San Agustin, at Colin).
Sa pangalawa’y lilitaw (aking inaasahan) ang pagtanggap o pagtanggi nina Rizal sa mga pagkakakilanlan itinatalaga ng mga Kastila sa mga sinaunang Pilipino. Magagamit dito marahil ang oryentalismo ni Said na tumatalakay sa kaalamang Kanluranin hinggil sa ‘Silangan’ na hindi naman nakabatay sa katunayan o realidad kundi sa mga archetype na nagtuturing sa mga lipunang sa ‘Silangan’ bilang magkakahawig o magkakapareho lamang at sa gayon ay naiiba nga sa mga lipunan sa Kanluran (sa kaso nga ni Paterno, tila iminumungkahi na ‘magkahawig’ o ‘magkatulad’ ang Bathalismo at Kristyanismo kaya sasabihin niyang ito ang dahilan ng madaling pagkapasok ng pangalawa sa kapuluan).
Gayon din, masasabing ang ‘proyekto’ ito ng mga ilustrado na unawaing muli ang kasaysayang Pilipino at pag-uugat ng pagkakakilanlan/identidad/kakanyahan dito ay bahagi lamang ng isang mas malaking hangarin – ang pagtatamo nga ng independencia at pagtatatag ng Patria o Nacion. Sa puntong ito, maaari namang talakayin na ang Dambuhalang Pagkakahating Pangkalinangan.
TUGON NI ZAS, SINULAT NOONG IKA-16 NG SETYEMBRE
Roland: oks naman ang iyong naisip. Ngunit maiuugnay man ang kaisipan nina Fanon at Said sa PP, pangkami ang sa kanilang pananaw ngunit wala silang pook pangkalinangang mababanggit dahil napadpad nang tahasan ang isa (Said) sa New York at ang isa naman (Fanon) kumontra nga laban sa kolonyalismong Pranses ngunit sa pook na iba (Algeria) sa kanyang pinagmulan. Isang uri ito ng alyenasyon at ang alyenasyon nila ay nasasalalay sa unibersalismong naitakda ng Kanluran sa kanilang diwa dulot ng kanilang pagkahigop sa (isa o mga) kultura nito. Mas ispesipiko sina Rizal, de los Reyes at Paterno dahil tinutukoy nila (bagamat, liban kay de los Reyes, hindi sila lubusang nakabalik dulot ng kanilang pagiging Kastila na talaga sa kultura). Samakatuwid, ang talagang pinaghahambing ninyo ay reaktibong pananaw ng tatlong Pinoy at ng dalawang banyaga; at mas nauna sa panahon ang tatlong hispanisadong Pinoy. Pinakamalayo sa pagkataong taal sa Pinoy si Paterno; nasa gitna si Rizal; at pinakamalapit si de los Reyes dahil pati na ang pagkataong Iloko ay kanyang sinuri. Tingnan ninyo ang pagkakaiba ng pagtingin nina de los Reyes at Paterno sa relihiyong dati ng mga Pinoy: malaki ang pagkakaiba at si de los Reyes ay naging isa sa mga tagapagtatag ng simbahang Aglipayano.
Saturday, September 18, 2010
Friday, August 6, 2010
UMASANG HIGIT SA SARILI
Naaalala nating lahat ang mga salita ng karunungan na ating narinig sa ating mga magulang noong tayo ay bata pa. “Matuto kang pangalagaan ang iyong sarili, na para bagang sa anumang sandali’y maaari kang maging ulila” – sinabi nila – “Huwag kang tuluyang umasa sa amin dahil mabibigyan ka lamang naming habang kami ay buhay; kinakailangan mong magpahalaga baling araw; kapag kami’y lumisan na, nais naming maging payapa ang isipan dahil nga hindi ka naming iiwang kawawa ngunit isang taong handing harapin ang daigdig mag-isa”.
Tayo, bilang bansa, ay dapat matuto sa payong ito. Nasanay nga tayong nasasabihan ng ating mga kababayan na ang Amerika ay narito upang tulungan tayo at ang pagsasalita hinggil sa pagsasarili ay makasasama sa kanya. Kahimang totoo o hindi ang tulong, kahimang ang iba ay naniniwalang ito ay naibigay o hindi, ang katotohanan ay hindi natin alam kung hanggang kalian paninindigan ng Amerika ang pagiging haling-na-haling na magulang sa atin. Sasabihin kong muli na ang mga patakaran ng Amerika sa Pilipinas ay bahagi ng mas malawak na polisiya niya saTimog-SilangangAsya at Kanlurang Pasipiko at, kaya nga, ang layon niya sa atin ay nakabatay, tulad napagkakabatay nito sa, kung mananatili ang Amerika sa mga lupalop na ito o hindi. Huwag nga tayong sumandig sa gayong walang-kapanatagang pag-iral at ‘di-tiyak na garantiya sa hinaharap, na baka tayo’y maging ulila kalaunan at, hindi maging handa sa ganoong walang-katiyakang pangyayari, naliligaw at naguguluhan sa gitna ng isang ‘di mabuting daigdig. Pakinggan ang paalala ng ating mga ninuno at, sa pangangalaga ni Bathala, matutong sustentuhan ang mga sarili na may tapang at tiwala sa sarili na dahilan ng pagkatamo ng iba ng kagitingan, na hindi na masasabi kailanman na, dahil sa ating ‘di makatwiran at walang-hanggang pananalig sa iba, hindi na natin matutubos ang nawalang tiwala sa sarili.
Claro M. Recto
“Foreign Loan in Lieu of Foreign Direct Investments
February 24, 1957
Salin ni Roland Abinal Macawili
Tayo, bilang bansa, ay dapat matuto sa payong ito. Nasanay nga tayong nasasabihan ng ating mga kababayan na ang Amerika ay narito upang tulungan tayo at ang pagsasalita hinggil sa pagsasarili ay makasasama sa kanya. Kahimang totoo o hindi ang tulong, kahimang ang iba ay naniniwalang ito ay naibigay o hindi, ang katotohanan ay hindi natin alam kung hanggang kalian paninindigan ng Amerika ang pagiging haling-na-haling na magulang sa atin. Sasabihin kong muli na ang mga patakaran ng Amerika sa Pilipinas ay bahagi ng mas malawak na polisiya niya saTimog-SilangangAsya at Kanlurang Pasipiko at, kaya nga, ang layon niya sa atin ay nakabatay, tulad napagkakabatay nito sa, kung mananatili ang Amerika sa mga lupalop na ito o hindi. Huwag nga tayong sumandig sa gayong walang-kapanatagang pag-iral at ‘di-tiyak na garantiya sa hinaharap, na baka tayo’y maging ulila kalaunan at, hindi maging handa sa ganoong walang-katiyakang pangyayari, naliligaw at naguguluhan sa gitna ng isang ‘di mabuting daigdig. Pakinggan ang paalala ng ating mga ninuno at, sa pangangalaga ni Bathala, matutong sustentuhan ang mga sarili na may tapang at tiwala sa sarili na dahilan ng pagkatamo ng iba ng kagitingan, na hindi na masasabi kailanman na, dahil sa ating ‘di makatwiran at walang-hanggang pananalig sa iba, hindi na natin matutubos ang nawalang tiwala sa sarili.
Claro M. Recto
“Foreign Loan in Lieu of Foreign Direct Investments
February 24, 1957
Salin ni Roland Abinal Macawili
Saturday, July 3, 2010
Zeus Salazar ukol sa umano'y Pag-iral ng "Imperyalismo" ng Tagalog
UNA
Higit sa 97% ng mga mamamayang Pilipino, mula sa lahat ng etnolingguwistikong grupo ay nakaiintindi ng P/filipino o Tagalog. Ito ang dahilan kung bakit mas laganap ang pelikulang Tagalog kaysa sa nasa Ingles. Dulot nito ang popularidad nina Erap at ng yumaong si FPJ, at ilan pa ring mga artista, kasama na si Nora Aunor at Vilma Santos, sa buong Pilipinas. Ang pagiging laganap ng P/filipino o Tagalog ay ang dahilan din kung bakit nasa wikang ito ang doktrina ng tatlong pinakaimportanteng samahang panrelihiyon na nagmula sa atin -- i.e., Iglesia ni Cristo, Dating Daan at El Shaddai. Internasyonal na ang tatlong ito at ang kani-kanilang kasapian ay bahagi ng diasporang Pilipino, diasporang sa karamihan ay mula sa "masa" o Bayan at ang wika ay Tagalog o P/filipino. Sa kaso ng Iglesia, ang mga convert na banyaga na gustong maging ministro ng simbahang ito ay dapat matuto ng wika ng doktrina -- i.e., ang P/filipino o Tagalog. Ang "ilan" sa mga miyembro ng mga grupong etnolingguwistikong grupo na hindi nagbabasa ng Tagalog o P/filipino ay yaong mga Inglesero mula sa mga grupong ito. Nasa napakaliit na minoridad sila sa loob ng kani-kanilang grupo. Ang nakararami ay mas nagbabasa sa wikang Tagalog o P/filipino, bibliya man ang pag-uusapan o komiks at peryodiko. Tungkol sa peryodiko, mas kakaunti ang mga nasa wikang Ingles ngayon. Ang nakararami ay mga tabloid at ito ang binabasa ng masa. Ang tinutukoy na "mas bihasa pa sa ibang wika" ay tiyak na mga Inglesero dahil ang galing sa mabababang uri, tulad halimbawa ni Manny Pacquiao at ang kanyang nanay, ay mas bihasa sa Tagalog. Maaaring sa kasalukuyan ay mas marami ang nagbabasa ng kasaysayan sa wikang Ingles (HINDI SA ALINMANG WIKANG ETNOLINGGUWISTIKO). Kasalanan ito ng sistema ng edukasyon. Ngunit nagbabago na ito. Dumarami na ang mga librong pangkasaysayan sa P/filipino. Isa nang ambag sa pagdaming ito ang aming bagong libro nina Atoy Navarro, ang ASYA. KASAYSAYAN AT KABIHASNAN. Matagal nang patakaran ng DepEd na lahat ng mga asignatura sa kasaysayan at araling panlipunan ay dapat ituro sa P/filipino. Dulot nito marami nang aklat sa mga asignaturang ito sa wikang pambansa. May kilusan na ngayon na hinihiling na pati na ang mga asignatura sa agham at ituro sa P/filipino. MARAMI NA RING MGA AKLAT ANG NAILATHALA NG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS SA MGA ASIGNATURANG ITO SA P/FILIPINO.
Hinggil naman sa librong pangkasaysayan sa mga paaralan, pribado man o publiko, nabanggit ko na na patakaran ang pagtuturo at samakatuwid ang pagbabasa ng kasaysayan (at mga agham panlipunan) sa wikang pambansa. Sa labas ng paaralan, totoo na hindi pa laganap ang pagbabasa ng mga kasaysayan sa wikang P/filipino. Isang dahilan nito ay ang kahirapan ng nakararami. Ngunit dapat ding salungguhitan na hindi rin nagbabasa ang nakararami sa ibang wika, laluna sa Ingles. Ang nagbabasa lamang sa wikang Ingles ay yaong "edukado" at may pera. At ang mga ito ang nasusuong sa alyenasyong kultural at nagkakaroon ng ideya na "the only English speaking country" ang Pilipinas sa buong Asya (nakakaligtaan kasi ang India at isinasama sa istatistiks ang masang hindi marunong mag-Ingles at yaon ding mga "edukado" na hindi sapat ang pagkagagap sa Ingles). Tungkol sa pagiging praktikal ng paggamit ng wikang pambansa hindi lamang sa kasaysayan kundi sa iba pang mga disiplina at sa buong buhay at kabuhayan ng mga Pilipino, matagal nang napatunayan ito ng mga pag-aaral. Sa kumparatibong paraan, nakita na ito ng marami na mas umuunlad ang mga bansang may iisang wikang pambansa at pang-edukasyon.
Sa ikatlong parapo, ang Ingles nga ang naging pinakaimportanteng sanhi ng pagkakahati ng Kapilipinuhan na, tulad ng naiulat mo siguro sa klase, ay nagsimula sa dalawang direksyon ng pagbubuo ng bansa noong ika-19 na dantaon. Ibig sabihin isang sangkap ang Ingles (na taglay ng imperyalismong Amerikano) ng Dambuhalang Pagkakahating Pangkalinangan (cf. Wika ng Himagsikan, Lengguwahe ng Rebolusyon) na isang manipestasyon at produkto ay ang iyong guro. Ang Ingles ay ang language lamang na nilipatan ng mga elit na nahirati muna sa lengguwaheng Kastila bunga ng kanilang pagkahiwalay sa Bayan.
PANGALAWA
Tulad ng pinatutunayan ng Ilonggong si Vic Villan ngayon sa kanyang disertasyon sa wikang Filipino, ang katotohanang mga puwersang Bisaya ang siyang nagkolonisa sa Maynila kasama ang mga Kastila sa pamumuno nina Goiti (at Legazpi). Karamihan sa mga conquistadores na Bisaya ay nanatili sa Maynila at naging panginoon ng mga Tagalog at Kapampangan na nagapi sa labanan ng Bangkusay. Ngunit dahil kakaunti lamang sila at dahil din sa napakalapit ng mga wikang Bisaya sa Tagalog [lahat, kasama ang Bikol, Kapampangan, Tausug, Sulod at iba't ibang wikang "Agta" o "Aeta", ay bumubuo ng "central Philippine languages" na sinasalita ng halos 70% ng mga Pilipino] napilitan silang magTagalog — ibig sabihin, naging “Tagalog.” Simula ito ng paglaganap ng Tagalog noong "panahong kolonyal".
Sa katunayan, ang Maynila ay naging lunsaran sa pangingibayong-dagat ng mga Pilipino mula sa iba't ibang bahagi ng kapuluan at, mangyari pa, natuto sila ng Tagalog bago makipagsapalaran sa labas. Samakatuwid, ang mga migrante noong "panahong Kastila" ay "naging Tagalog" (i.e., natutong magsalita ng Tagalog) bago nila lisanin ang Maynila. Tagalog ang naging wika ng mga Pilipinong nasangkot sa, o gumamit ng, Kalakalang Galyon. Isa o dalawang beses lang bawat taon nagbibiyahe ang galyon sa buong panahon ng Kalakalang Galyon. Kahit na si Pedro Calungsod ay "nagdaan" sa Katagalugan bago niya samahan si Padre Sanvictores patungong Marianas. Ang mga katagang "Pilipino" na hiram sa Chamorro karamihan ay Tagalog habang ang mga Pinoy roon ay halos lahat ay galing sa Kabisayaan, sa simpleng dahilan na nakapaloob ang Marianas sa diosesis ng Cebu. Noong panahon ng paghahanda sa Himagsikan 1896 mga Ilonggong galing sa pagtratrabo sa Australya ang nagbigay ng pera kina Bonifacio upang makabili ng imprenta ang Katipunan. Mangyari pa, ang wika nila ay Tagalog.
Sa kasalukuyan, ang karamihan sa mga nakatira sa Kamaynilaan ay hindi "Tagalog" kundi mga Pilipino mula sa iba't ibang dako ng Pilipinas, higit sa lahat sa Kabisayaan at Mindanaw. Ang karamihan din sa mga nakahawak ng kapangyarihan sa kasalukuyang estadong Inglesero ay hindi mula o ipinanganak sa Maynila (cf. Arsenio Lacson, Arzobispo Cardinal Sin, ang kinatawan ng Paranaque na si Roilo [i.e., Romblon, Iloilo] Golez, etc., etc.). Kung may "imperyalismo" man na nagmumulang Maynila, "imperyalismo" ito ng mga Pilipino mula sa mataas na uri (burgis o Inglesero). Sa katunayan, ang ideya ng "imperyalismo ng Maynila" ay nakapaloob sa isang ideolohiyang mapangwasak-sa-bansa, mula man ito sa mga "imperyalista"/ "globalistang" kapangyarihan o Pilipinong kaalyado/kapanalig ng (isa sa) mga ito, sa pulitika o ideolohiya man o sa mga hangaring pang-akademya o sa kombinasyon ng dalawa. Sa katunayan, ang mga pulitiko na "sumasakop" sa buong Pilipinas sa karamihan ay di naman Tagalog; napakamarami ay Bisaya, nakatira lang sila sa Maynila, bukod sa may bahay o mansyon sa kani-kanilang pinagmulang lugar at "seat of power" AT SAAN MAN SA ESTADOS UNIDOS (O SA IBANG DAKO NG DAIGDIG NA ANGLO-AMERIKANO O KAALYADO) KUNG SAAN PINAGHAHANDAAN NILANG MAGRETIRO PAGKATAPOS.
Higit sa 97% ng mga mamamayang Pilipino, mula sa lahat ng etnolingguwistikong grupo ay nakaiintindi ng P/filipino o Tagalog. Ito ang dahilan kung bakit mas laganap ang pelikulang Tagalog kaysa sa nasa Ingles. Dulot nito ang popularidad nina Erap at ng yumaong si FPJ, at ilan pa ring mga artista, kasama na si Nora Aunor at Vilma Santos, sa buong Pilipinas. Ang pagiging laganap ng P/filipino o Tagalog ay ang dahilan din kung bakit nasa wikang ito ang doktrina ng tatlong pinakaimportanteng samahang panrelihiyon na nagmula sa atin -- i.e., Iglesia ni Cristo, Dating Daan at El Shaddai. Internasyonal na ang tatlong ito at ang kani-kanilang kasapian ay bahagi ng diasporang Pilipino, diasporang sa karamihan ay mula sa "masa" o Bayan at ang wika ay Tagalog o P/filipino. Sa kaso ng Iglesia, ang mga convert na banyaga na gustong maging ministro ng simbahang ito ay dapat matuto ng wika ng doktrina -- i.e., ang P/filipino o Tagalog. Ang "ilan" sa mga miyembro ng mga grupong etnolingguwistikong grupo na hindi nagbabasa ng Tagalog o P/filipino ay yaong mga Inglesero mula sa mga grupong ito. Nasa napakaliit na minoridad sila sa loob ng kani-kanilang grupo. Ang nakararami ay mas nagbabasa sa wikang Tagalog o P/filipino, bibliya man ang pag-uusapan o komiks at peryodiko. Tungkol sa peryodiko, mas kakaunti ang mga nasa wikang Ingles ngayon. Ang nakararami ay mga tabloid at ito ang binabasa ng masa. Ang tinutukoy na "mas bihasa pa sa ibang wika" ay tiyak na mga Inglesero dahil ang galing sa mabababang uri, tulad halimbawa ni Manny Pacquiao at ang kanyang nanay, ay mas bihasa sa Tagalog. Maaaring sa kasalukuyan ay mas marami ang nagbabasa ng kasaysayan sa wikang Ingles (HINDI SA ALINMANG WIKANG ETNOLINGGUWISTIKO). Kasalanan ito ng sistema ng edukasyon. Ngunit nagbabago na ito. Dumarami na ang mga librong pangkasaysayan sa P/filipino. Isa nang ambag sa pagdaming ito ang aming bagong libro nina Atoy Navarro, ang ASYA. KASAYSAYAN AT KABIHASNAN. Matagal nang patakaran ng DepEd na lahat ng mga asignatura sa kasaysayan at araling panlipunan ay dapat ituro sa P/filipino. Dulot nito marami nang aklat sa mga asignaturang ito sa wikang pambansa. May kilusan na ngayon na hinihiling na pati na ang mga asignatura sa agham at ituro sa P/filipino. MARAMI NA RING MGA AKLAT ANG NAILATHALA NG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS SA MGA ASIGNATURANG ITO SA P/FILIPINO.
Hinggil naman sa librong pangkasaysayan sa mga paaralan, pribado man o publiko, nabanggit ko na na patakaran ang pagtuturo at samakatuwid ang pagbabasa ng kasaysayan (at mga agham panlipunan) sa wikang pambansa. Sa labas ng paaralan, totoo na hindi pa laganap ang pagbabasa ng mga kasaysayan sa wikang P/filipino. Isang dahilan nito ay ang kahirapan ng nakararami. Ngunit dapat ding salungguhitan na hindi rin nagbabasa ang nakararami sa ibang wika, laluna sa Ingles. Ang nagbabasa lamang sa wikang Ingles ay yaong "edukado" at may pera. At ang mga ito ang nasusuong sa alyenasyong kultural at nagkakaroon ng ideya na "the only English speaking country" ang Pilipinas sa buong Asya (nakakaligtaan kasi ang India at isinasama sa istatistiks ang masang hindi marunong mag-Ingles at yaon ding mga "edukado" na hindi sapat ang pagkagagap sa Ingles). Tungkol sa pagiging praktikal ng paggamit ng wikang pambansa hindi lamang sa kasaysayan kundi sa iba pang mga disiplina at sa buong buhay at kabuhayan ng mga Pilipino, matagal nang napatunayan ito ng mga pag-aaral. Sa kumparatibong paraan, nakita na ito ng marami na mas umuunlad ang mga bansang may iisang wikang pambansa at pang-edukasyon.
Sa ikatlong parapo, ang Ingles nga ang naging pinakaimportanteng sanhi ng pagkakahati ng Kapilipinuhan na, tulad ng naiulat mo siguro sa klase, ay nagsimula sa dalawang direksyon ng pagbubuo ng bansa noong ika-19 na dantaon. Ibig sabihin isang sangkap ang Ingles (na taglay ng imperyalismong Amerikano) ng Dambuhalang Pagkakahating Pangkalinangan (cf. Wika ng Himagsikan, Lengguwahe ng Rebolusyon) na isang manipestasyon at produkto ay ang iyong guro. Ang Ingles ay ang language lamang na nilipatan ng mga elit na nahirati muna sa lengguwaheng Kastila bunga ng kanilang pagkahiwalay sa Bayan.
PANGALAWA
Tulad ng pinatutunayan ng Ilonggong si Vic Villan ngayon sa kanyang disertasyon sa wikang Filipino, ang katotohanang mga puwersang Bisaya ang siyang nagkolonisa sa Maynila kasama ang mga Kastila sa pamumuno nina Goiti (at Legazpi). Karamihan sa mga conquistadores na Bisaya ay nanatili sa Maynila at naging panginoon ng mga Tagalog at Kapampangan na nagapi sa labanan ng Bangkusay. Ngunit dahil kakaunti lamang sila at dahil din sa napakalapit ng mga wikang Bisaya sa Tagalog [lahat, kasama ang Bikol, Kapampangan, Tausug, Sulod at iba't ibang wikang "Agta" o "Aeta", ay bumubuo ng "central Philippine languages" na sinasalita ng halos 70% ng mga Pilipino] napilitan silang magTagalog — ibig sabihin, naging “Tagalog.” Simula ito ng paglaganap ng Tagalog noong "panahong kolonyal".
Sa katunayan, ang Maynila ay naging lunsaran sa pangingibayong-dagat ng mga Pilipino mula sa iba't ibang bahagi ng kapuluan at, mangyari pa, natuto sila ng Tagalog bago makipagsapalaran sa labas. Samakatuwid, ang mga migrante noong "panahong Kastila" ay "naging Tagalog" (i.e., natutong magsalita ng Tagalog) bago nila lisanin ang Maynila. Tagalog ang naging wika ng mga Pilipinong nasangkot sa, o gumamit ng, Kalakalang Galyon. Isa o dalawang beses lang bawat taon nagbibiyahe ang galyon sa buong panahon ng Kalakalang Galyon. Kahit na si Pedro Calungsod ay "nagdaan" sa Katagalugan bago niya samahan si Padre Sanvictores patungong Marianas. Ang mga katagang "Pilipino" na hiram sa Chamorro karamihan ay Tagalog habang ang mga Pinoy roon ay halos lahat ay galing sa Kabisayaan, sa simpleng dahilan na nakapaloob ang Marianas sa diosesis ng Cebu. Noong panahon ng paghahanda sa Himagsikan 1896 mga Ilonggong galing sa pagtratrabo sa Australya ang nagbigay ng pera kina Bonifacio upang makabili ng imprenta ang Katipunan. Mangyari pa, ang wika nila ay Tagalog.
Sa kasalukuyan, ang karamihan sa mga nakatira sa Kamaynilaan ay hindi "Tagalog" kundi mga Pilipino mula sa iba't ibang dako ng Pilipinas, higit sa lahat sa Kabisayaan at Mindanaw. Ang karamihan din sa mga nakahawak ng kapangyarihan sa kasalukuyang estadong Inglesero ay hindi mula o ipinanganak sa Maynila (cf. Arsenio Lacson, Arzobispo Cardinal Sin, ang kinatawan ng Paranaque na si Roilo [i.e., Romblon, Iloilo] Golez, etc., etc.). Kung may "imperyalismo" man na nagmumulang Maynila, "imperyalismo" ito ng mga Pilipino mula sa mataas na uri (burgis o Inglesero). Sa katunayan, ang ideya ng "imperyalismo ng Maynila" ay nakapaloob sa isang ideolohiyang mapangwasak-sa-bansa, mula man ito sa mga "imperyalista"/ "globalistang" kapangyarihan o Pilipinong kaalyado/kapanalig ng (isa sa) mga ito, sa pulitika o ideolohiya man o sa mga hangaring pang-akademya o sa kombinasyon ng dalawa. Sa katunayan, ang mga pulitiko na "sumasakop" sa buong Pilipinas sa karamihan ay di naman Tagalog; napakamarami ay Bisaya, nakatira lang sila sa Maynila, bukod sa may bahay o mansyon sa kani-kanilang pinagmulang lugar at "seat of power" AT SAAN MAN SA ESTADOS UNIDOS (O SA IBANG DAKO NG DAIGDIG NA ANGLO-AMERIKANO O KAALYADO) KUNG SAAN PINAGHAHANDAAN NILANG MAGRETIRO PAGKATAPOS.
Identidad at Diskurso: Ang Nagpapaliwanag at Pinaliliwanagang Iba
Sa pagbubuo ng identidad, mahalagang bigyang pansin ang mga sinasabi o katangiang itinatakda sa atin ng iba, at tawagin natin ito bilang identidad-mula-sa-Iba. Malinaw na ang kabuuang binibigyang katangian at/o pagkakakilanlan/kakanyahan ay isang kolektibong obhetong humaharap o nasa ilalim ng tingin at pagmamasid ng iba, at ang salalayan ng mga itinatakdang identidad ay ang kategoryang nakaugat sa lengguwahe-kultura ng nagtatakda.
Mula rito, mababanaag ang konsekwensya na ang itinatakdang identidad ay maaaring hindi ‘tumpak’ at samakatuwid ay taliwas sa pinaniniwalaan ng kabuuang pinagtatakdaan. Ang ‘katumpakan’ na binabanggit dito ay nakabatay sa kung ano nga ang iniisip at pinaninindigan ng isang kabuuang pangkalinangan na pagkakakilanlan/kakanyahan nito. Ang katumpakan ng itinatakdang identidad ay nakadepende sa pagkasapul nito sa kung ano naman ang iginigiit ng isang pangkat, lipunan, o kalinangan.
Alam na natin mula sa kasaysayan na ang pagtatakda ng identidad ay naging instrumento upang palawigin ang proyektong mapanakop ng mga kolonyalista’t imperyalista, kung hindi man upang isalehitimo ang pananakop at kalaunan ay ‘pagsasasibilisado’ ng mga pagano at umano’y barbaro, na dapat pang ipagpasalamat ng huli. Ginamit ito upang ikondisyon ang ulirat at kamalayan nang sa gayon ay mapigilan ang pag-aaklas o tuluyang paghihimagsik ng katawan ng mga sakop.
Sa puntong hindi sumasang-ayon ang isang pangkat, lipunan, o kalinangan sa mga itinatakdang katangian at/o identidad, mas nagiging aktibo ang Pangkaming identidad. Sa kondisyong ito, layon ng Pangkaming identidad na ipaliwanag sa iba ang pagkakakilanlan/kakanyahang iniisip, maaari ring inaakala lamang, at pinaninindigan na taal at katanggap-tanggap sa isang kabuuang pangkalinangan.
Ang buod ng Pangkaming identidad ay ganito: ang paglalahad sa iba o labas ng mga katangian at kakanyahang taal o naroon na (maaari ring hindi) sa pangkat, lipunan, o kalinangang kinabibilangan ng naglalahad.
Maipapahayag ang Pangkaming identidad sa mga modang pagiit at patanggi, ngunit kapwa ay nakapaloob sa isang mas malawak na modang reaktibo. Dahil sa katotohanang ang layunin ng PkI ay iharap at ipaliwanag ang kolektibong sarili sa iba, malaon nang gumagamit ang naglalahad ng mga kategorya’t pagpapakahulugang napulot sa lengguwahe-kultura ng pinaliliwanagang Iba.
Mula rito, mababanaag ang konsekwensya na ang itinatakdang identidad ay maaaring hindi ‘tumpak’ at samakatuwid ay taliwas sa pinaniniwalaan ng kabuuang pinagtatakdaan. Ang ‘katumpakan’ na binabanggit dito ay nakabatay sa kung ano nga ang iniisip at pinaninindigan ng isang kabuuang pangkalinangan na pagkakakilanlan/kakanyahan nito. Ang katumpakan ng itinatakdang identidad ay nakadepende sa pagkasapul nito sa kung ano naman ang iginigiit ng isang pangkat, lipunan, o kalinangan.
Alam na natin mula sa kasaysayan na ang pagtatakda ng identidad ay naging instrumento upang palawigin ang proyektong mapanakop ng mga kolonyalista’t imperyalista, kung hindi man upang isalehitimo ang pananakop at kalaunan ay ‘pagsasasibilisado’ ng mga pagano at umano’y barbaro, na dapat pang ipagpasalamat ng huli. Ginamit ito upang ikondisyon ang ulirat at kamalayan nang sa gayon ay mapigilan ang pag-aaklas o tuluyang paghihimagsik ng katawan ng mga sakop.
Sa puntong hindi sumasang-ayon ang isang pangkat, lipunan, o kalinangan sa mga itinatakdang katangian at/o identidad, mas nagiging aktibo ang Pangkaming identidad. Sa kondisyong ito, layon ng Pangkaming identidad na ipaliwanag sa iba ang pagkakakilanlan/kakanyahang iniisip, maaari ring inaakala lamang, at pinaninindigan na taal at katanggap-tanggap sa isang kabuuang pangkalinangan.
Ang buod ng Pangkaming identidad ay ganito: ang paglalahad sa iba o labas ng mga katangian at kakanyahang taal o naroon na (maaari ring hindi) sa pangkat, lipunan, o kalinangang kinabibilangan ng naglalahad.
Maipapahayag ang Pangkaming identidad sa mga modang pagiit at patanggi, ngunit kapwa ay nakapaloob sa isang mas malawak na modang reaktibo. Dahil sa katotohanang ang layunin ng PkI ay iharap at ipaliwanag ang kolektibong sarili sa iba, malaon nang gumagamit ang naglalahad ng mga kategorya’t pagpapakahulugang napulot sa lengguwahe-kultura ng pinaliliwanagang Iba.
Zeus Salazar hinggil sa Pagiging Pragmatiko ng Pantayong Pananaw
Ang pahayag/palagay niya (tumutukoy kay Prop. McDonald Domingo Pascual) ay isang negasyon o sa pormang "hindi" -- i.e., "hindi pragmatiko ang PP". Ang ibig sabihin niya ay may kasaysayang "pragmatiko". Sana ipinaliwanag niya muna kung ano ang pagkaunawa niya sa katagang "pragmatiko" dahil isa itong adhetibo lamang na tumutukoy sa isang pananaw rin -- i.e.ang pragmatismo. Sa katunayan, isang pilosopiya ang pragmatismo. Maganda sana kung maipaliwanag niya kung paano siya makahuhugot ng kasaysayan [o simpleng "history" o "historia" lamang na siguro ay mas gagap niya bilang konsepto], laluna ng kasaysayan ng Kapilipinuhan. Kung magagawa niya ito, baka makalikha pa siya ng isang bagong bahagi ng pilosopiya ng kasaysayan -- i.e., ang "pragmatikong kasaysayan" o "pilosopiyang pragmatiko ng Kasaysayan". Hindi ko sinasabi na sa pamamagitan niyan ay maipaliliwanag niya ang nakaraan ng Kapilipinuhan mula sa mga unang tao rito sa kapuluan at laluna sa mga Austronesyano hanggang sa nabanggit mong krisis ng ating lipunan at kasaysayan noong ika-19 na dantaon na nagbigay-daan sa direksyong elitista nina Rizal at sa adhikain nina Bonifacio at lampas pa rito hanggang sa kasalukuyang Dambuhalang Pagkakahating Pangkalinangan.
[Maganda siguro kung ipinaliwanag muna ng iyong titser ang tatlong pinakaimportanteng pilosopo ng "pragmatismo" na sina C.S. Peirce sa lohika, William James sa sikolohiya (partikular sa karanasan ng pananampalataya) at John Dewey (sa edukasyon). Lahat ay tumutukoy sa maaaring maging praktikal na resulta o kalalabasan/kinalabasan ng gawain -- i.e., sa pag-iisip, ang pag-alam/pagkaalam sa maaaring maging mga epekto ng ating pagdadalumat (conception) ay siya na ring kabuuan ng ating pagdadalumat ng pinapaksa/obheto (object); sa relihiyon at iba pang pagsisikap ng tao, "nagiging totoo lamang ang mga ideya kapag nakatutulong ang mga ito sa atin upang mabigyan tayo ng pagkakataong magkaroon ng mabisang ugnayan sa iba pang bahagi ng ating karanasan"; at sa "instrumentalismo" ni Dewey, ang pangangatuwiran at ang pag-uusisa o pag-alam (inquiry), bukod sa mahigpit na paggamit ng lohika, ay itinutuon sa "mga bagay/kalakal at pinapahalagahang kasiyahan" (goods ang valued satisfactions)].
Sayang at hindi niya muna inanalisa ang Pantayong Pananaw at ang Bagong Kasaysayan na lumitaw mula rito. Iyan ay isang gawain ng isang tunay na Propesor. Kung nagbigay siya ng katiting man lamang ng pagsusuri ng PP at BAKAS, baka nagkaroon siya ng kaunting kaliwanagan [marami nang sulatin at libro na dapat basahin tungkol dito na sana'y nabigyan niya ng kaunting panahon, dahil gawain ito ng isang tunay na guro] at nabigyan din niya ng liwanag ang kanyang mga mag-aaral kahit na sa pragmatismo bilang pilosopiya at posibleng batayan ng pagsasakasaysayan, isang gawaing kapanagutan ng isang nagtuturo sa alinmang unibersidad.
Nasaan sa lahat ng iyan ang "hindi pragmatiko" sa PP at Bagong Kasaysayan. Wala bang lohika ang pag-alam/pagsusuri/pag-uusisa? Ginawa/ginagawa ba ito na hindi inaalintana ang maaaring kalalabasan ng pagdadalumat? Mahaba ang maaaring diskusyon tungkol dito. Ang pinakaimportante ay mayroon bang halimbawa ang titser mo ng isang "kasaysayang pragmatiko"? Maipaliliwanag niya ba ang kanyang halimbawa ayon sa mga ideya nina Peirce, James at Dewey?
Kung sa bagay, hindi naman kailangang maging bahagi ng Pragmatismo ang PP at BAKAS. Pilipino ito habang ang pragmatismo ay Amerikano. Inilahad ko lang ang nasa sinundan nitong parapo upang ipakita na hindi siguro ginampanan ng iyong titser ang kanyang kapanagutan bilang titser. Reaksyon din iyon sa tila pagsasawalang-katuturan ng ating pagsisikap.
[Maganda siguro kung ipinaliwanag muna ng iyong titser ang tatlong pinakaimportanteng pilosopo ng "pragmatismo" na sina C.S. Peirce sa lohika, William James sa sikolohiya (partikular sa karanasan ng pananampalataya) at John Dewey (sa edukasyon). Lahat ay tumutukoy sa maaaring maging praktikal na resulta o kalalabasan/kinalabasan ng gawain -- i.e., sa pag-iisip, ang pag-alam/pagkaalam sa maaaring maging mga epekto ng ating pagdadalumat (conception) ay siya na ring kabuuan ng ating pagdadalumat ng pinapaksa/obheto (object); sa relihiyon at iba pang pagsisikap ng tao, "nagiging totoo lamang ang mga ideya kapag nakatutulong ang mga ito sa atin upang mabigyan tayo ng pagkakataong magkaroon ng mabisang ugnayan sa iba pang bahagi ng ating karanasan"; at sa "instrumentalismo" ni Dewey, ang pangangatuwiran at ang pag-uusisa o pag-alam (inquiry), bukod sa mahigpit na paggamit ng lohika, ay itinutuon sa "mga bagay/kalakal at pinapahalagahang kasiyahan" (goods ang valued satisfactions)].
Sayang at hindi niya muna inanalisa ang Pantayong Pananaw at ang Bagong Kasaysayan na lumitaw mula rito. Iyan ay isang gawain ng isang tunay na Propesor. Kung nagbigay siya ng katiting man lamang ng pagsusuri ng PP at BAKAS, baka nagkaroon siya ng kaunting kaliwanagan [marami nang sulatin at libro na dapat basahin tungkol dito na sana'y nabigyan niya ng kaunting panahon, dahil gawain ito ng isang tunay na guro] at nabigyan din niya ng liwanag ang kanyang mga mag-aaral kahit na sa pragmatismo bilang pilosopiya at posibleng batayan ng pagsasakasaysayan, isang gawaing kapanagutan ng isang nagtuturo sa alinmang unibersidad.
Nasaan sa lahat ng iyan ang "hindi pragmatiko" sa PP at Bagong Kasaysayan. Wala bang lohika ang pag-alam/pagsusuri/pag-uusisa? Ginawa/ginagawa ba ito na hindi inaalintana ang maaaring kalalabasan ng pagdadalumat? Mahaba ang maaaring diskusyon tungkol dito. Ang pinakaimportante ay mayroon bang halimbawa ang titser mo ng isang "kasaysayang pragmatiko"? Maipaliliwanag niya ba ang kanyang halimbawa ayon sa mga ideya nina Peirce, James at Dewey?
Kung sa bagay, hindi naman kailangang maging bahagi ng Pragmatismo ang PP at BAKAS. Pilipino ito habang ang pragmatismo ay Amerikano. Inilahad ko lang ang nasa sinundan nitong parapo upang ipakita na hindi siguro ginampanan ng iyong titser ang kanyang kapanagutan bilang titser. Reaksyon din iyon sa tila pagsasawalang-katuturan ng ating pagsisikap.
Bakit ako Pantayo?
Sa paghahangad ko nga ng kagalingan nitong maysakit na Bayan, na siya ring ikagagaling ng mga mamamayan, ay minarapat kong gagapin ang Pantayong Pananaw.
Sa mga nakalipas na panahon, pinagsikapan ng ilang pantas ang pag-alam sa mga kaalaman at kaisipan na iniluwal ng mga kabihasnan sa Kanluran, sa pag-asang ang idudulot nito ay kagalingan sa naghihingalong Bayan.
Oo nga't kahit papaano'y naibsan ang paghihirap nito, ngunit ang kaibuturan ng suliranin at ng paghihirap ay nananatili. Handa sa anumang panahon na tuluyang kitlin ang Ina na sa atin ay nagbigay buhay.
Ngunit bakit nila pinagtatawanan ang dakilang hangarin na ito? Sila na tuluyan ng naangkin ang ulirat at paggawa ng 'sangkatalinuhan' ng Kanluran. Ngunit, sa marubdob kong pagnanais na tuparin ang mga hangarin at layunin ng Pantayong Pananaw, ay ikinibit-balikat na lamang ang pagtahol ng mga mapanuligsa.
Hindi na kailangan ng Bayan na iharap pa sa 'hagdanan ng Templo' upang siya'y gumaling. Sa loob nito'y naroon ang lunas. At ito ang pinagsusumikapan ng Pantayong Pananaw na maibahagi sa sangkapilipinuhan.
Sa mga nakalipas na panahon, pinagsikapan ng ilang pantas ang pag-alam sa mga kaalaman at kaisipan na iniluwal ng mga kabihasnan sa Kanluran, sa pag-asang ang idudulot nito ay kagalingan sa naghihingalong Bayan.
Oo nga't kahit papaano'y naibsan ang paghihirap nito, ngunit ang kaibuturan ng suliranin at ng paghihirap ay nananatili. Handa sa anumang panahon na tuluyang kitlin ang Ina na sa atin ay nagbigay buhay.
Ngunit bakit nila pinagtatawanan ang dakilang hangarin na ito? Sila na tuluyan ng naangkin ang ulirat at paggawa ng 'sangkatalinuhan' ng Kanluran. Ngunit, sa marubdob kong pagnanais na tuparin ang mga hangarin at layunin ng Pantayong Pananaw, ay ikinibit-balikat na lamang ang pagtahol ng mga mapanuligsa.
Hindi na kailangan ng Bayan na iharap pa sa 'hagdanan ng Templo' upang siya'y gumaling. Sa loob nito'y naroon ang lunas. At ito ang pinagsusumikapan ng Pantayong Pananaw na maibahagi sa sangkapilipinuhan.
Subscribe to:
Posts (Atom)